بررسی قابلیت حیات اسپرم انسان تیمار شده با سدیم آرسنیت به کمک سنجش mtt

چکیده بررسی قابلیت حیات اسپرم انسان تیمار شده با سدیم آرسنیت به کمک سنجش mtt سنجش قابلیت حیات اسپرم به روش diphenyltetrazoliumbromid) mtt (3[4,5-dimethylthiazol-2-yl]-2,5- یکی از روش های ارزیابی کیفیت اسپرم محسوب می شود که می تواند اطلاعات مفیدی را در خصوص باروری اسپرم ارائه نماید. هدف این پژوهش بررسی کمی قابلیت حیات اسپرم انسان با استفاده ازسنجشmtt بود. علاوه بر آن در این مطالعه اثرات مضر سدیم آرسنیت بر قابلیت حیات اسپرم انسان مورد بررسی قرار گرفت. پس از تهیه ی نمونه های اسپرم انسان، پارامترهای اسپرمی (شمارش و قابلیت تحرک) تعیین شد تا اطلاعات اولیه ای از لحاظ کیفیت اسپرم کسب گردد. سپس اسپرم ها با محیط کشت ham’s f10 + 25 mm hepes شستشو داده شد. با استفاده از جذب نوری mtt حاصل از مخلوط درصد های مختلف اسپرم زنده و مرده منحنی استاندارد رسم شد. سپس با استفاده از معادله رگرسیون بدست آمده از منحنی استاندارد قابلیت حیات 20 نمونه اسپرمی (در هر نمونه 106×3 اسپرم) که به روش mtt سنجش شده بود محاسبه گردید. علاوه بر این قابلیت حیات این نمونه ها به روش ائوزین-نگروزین سنجش شد تا مقایسه ای با سنجش mtt انجام شود. اسپرم های شسته شده به دو گروه تقسم شدند: 1- گروه کنترل و 2- گروه تیمار با غلظت های 0، 1/0، 5/0، 1 ،3 ،5 ،10 ،20 ،50 و 100 میکرومولار سدیم آرسنیت در زمان های 0، 60، 120 و 180 دقیقه. سپس قابلیت حیات نمونه های کنترل و تیمار به روش سنجش mtt و ائوزین-نگروزین مورد ارزیابی قرار گرفت. همچنین از نمونه های تیمار شده گسترش تهیه شد. به منظور بررسی جنبه های مورفولوژیکی و بیوشیمیایی آپوپتوزیس در هسته اسپرم های گروه کنترل و تیمار، رنگ آمیزی هوخست (hoechst)، دیف کوئیک (diff-quick) و تانل(tunel) بر روی گسترش های اسپرمی انجام شد. علاوه برآن جهت بررسی تمامیت dna و وضعیت پروتامین به ترتیب رنگ آمیزی آکریدن اورنژ و آنیلین بلو بر روی گسترش های اسپرمی صورت گرفت. داده های حاصل با استفاده از نرم افزار spss و روش آنالیز واریانس اندازه گیری تکراری (repeated measure) و t-test مورد تجزیه و تحلیل آماری قرارگرفت و تفاوت میانگین ها در سطح 05/0 p < معنی دار در نظر گرفته شد. مقایسه درصد قابلیت حیات 20 نمونه اسپرمی حاصل از دو روش سنجش mtt و ائوزین-نگروزین مشخص نمود که در اکثر نمونه ها سنجش mtt درصد بالاتری در قابلیت حیات اسپرم نسبت به روش ائوزین–نگروزین را نشان داد. در بررسی قابلیت حیات اسپرم های تیمار شده با سدیم آرسنیت به کمک سنجش mtt نشان دهنده اثر متقابل معنی داری (001/0 p<) بین غلظت و زمان بر درصد قابلیت حیات اسپرم بود. بررسی ماده ژنتیکی اسپرم شامل تمامیت dna (دناتوره شدن ساختمان دو رشته ای به تک رشته ای) و همچنین تغییرات پروتامین در اسپرم های تیمار شده با سدیم آرسنیت در مقایسه با گروه کنترل تاثیر قابل ملاحظه ای مشاهده نشد. همچنین نتایج بررسی مشخصات مورفولوژیکی و بیوشیمیایی آپوپتوزیس در هسته اسپرم های تیمار شده با سدیم آرسنیت در مقایسه با گروه کنترل تغییر قابل توجهی نداشت. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان داد که سنجشmtt به عنوان یک روش مناسب می تواند برای ارزیابی کمی قابلیت حیات اسپرم انسان مورد استفاده قرار گیرد و نسبت به روش ائوزین–نگروزین دقیق تر می باشد. همچنین نتایج پژوهش حاضر نشان داد که سدیم آرسنیت باعث کاهش معنی دار قابلیت حیات اسپرم انسان می شود و این کاهش از اختلال در تمامیت dna، تغییر پروتامین ویا تغییرات مورفولوژیکی و بیوشیمیایی آپوپتوزیس در هسته اسپرم ناشی نشده است. کلید واژه ها: اسپرم انسان، سنجش mtt، قابلیت حیات اسپرم، سدیم آرسنیت.